توکسوپلاسموز یک عفونت انگلی است که از انگل توکسوپلاسما گوندی که در انسان‌ها و بسیاری از گونه‌های پستانداران و پرندگان است، ایجاد می‌شود. توکسوپلاسما گوندی یک انگل تک یاخته داخل سلولی اجباری است که باعث عفونت شدید در انسان و حیوانات اهلی می‌شود. در چند هفته اول پس از قرار گرفتن در معرض بیماری، عفونت به طور معمول باعث ایجاد یک بیماری خفیف مانند آنفولانزا می‌شود. انگل به ندرت باعث بروز نشانه در افراد بزرگسال می‌شود. عفونت تکسوپلاسما یک گروه بیماری مشترک بین انسان و حیوان است، زیرا مدفوع گربه، گوشت خام گوزن، بره و خوک عامل انتقال توکسوپلاسموز به انسان است. در برخی موارد دیده شده است که این بیماری از طریق آب نیز به انسان منتقل شده است.
عفونت توکسوپلاسموز چیست؟
عفونت توکسوپلاسموز یک نوع بیماری عفونی انگلی است که از طریق تماس مستقیم با مدفوع گربه، آب، شیر غیر پاستوریزه، سبزیجات، خاک آلوده و یا گوشت نپخته به انسان منتقل می‌شود. شانس ابتلا به این بیماری در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بسیار بیشتر است.
عفونت انگلی توکسوپلاسموز از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود، اما افرادی که به این عفونت مبتلا می‌شوند در نواحی مختلف بدن‌شان کیست ایجاد می‌شود. به همین دلیل هر چه سیستم ایمنی بدن قوی‌تر باشد مهار این کیست‌ها و مبارزه با این انگل آسان‌تر خواهد بود. زمانی که سیستم ایمنی فرد قوی است انگل به حالت غیرفعال از بدن خارج می‌شود و امکان ابتلای فرد به عفونت به صورت مکرر کاهش پیدا می‌کند. کودکانی که به شکل مادرزادی با عفونت توکسوپلاسموز به دنیا می‌آیند ممکن است دچار اختلال بینایی، کم‌شنوایی یا ناتوانی ذهنی شوند.
علت ایجاد شدن عفونت توکسوپلاسموز چیست؟
عفونت توکسوپلاسموز از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود، به همین دلیل ابتلا به عفونت توکسوپلاسموز در شرایط خاصی اتفاق می‌افتد. شرایطی که در آن عفونت توکسوپلاسموز اتفاق می‌افتد شامل موارد زیر می‌شوند:
استفاده از گوشتت آلوده به انگل توکسوپلاسموز در صورتی که درست طبخ نشود.
- نوشیدن آب آلوده به انگل توکسوپلاسموز
- انتقال خون از فرد آلوده به فرد سالم
- پیوند اعضا از فرد آلوده به فرد سالم
- مواجهه مستقیم با مدفوع به ویژه مدفوع گربه
- ابتلا از طریق محصولات شسته نشده آلوده به کود حاوی انگل
افرادی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند، زنان باردار، افراد دریافت کننده پیوند اعضا، بیمارانی که به ایدز مبتلا هستند و همچنین افرادی که تحت شیمی درمانی قرار گرفته‌اند بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به عفونت توکسوپلاسموز قرار دارند.
علائم ابتلا به عفونت توکسوپلاسموز چیست؟
در بسیاری از افراد مبتلا به توکسوپلاسموز تا مدت‌ها هیچ علائمی بروز نمی‌کند. فرد میزبان این انگل ممکن است تا مدت‌ها هیچگونه علائمی نداشته باشد، در حالی که در برخی افراد علائمی مشابه با علائم آنفولانزا و سرماخوردگی بروز می‌کند. به دلیل بروز دیرهنگام علائم عفونت توکسوپلاسموز یا شباهت علائم آن با آنفولانزا یا سرماخوردگی تشخیص آن بسیار دشوار است. رایج‌ترین علائم توکسوپلاسموز را در ادامه می‌توانید ببینید:
- احساس تب
- سردرد
- دردهای عضلانی
- گلو درد
- تورم غدد لنفاوی به ویژه غدد موجود در ناحیه گردنی
- سرفه
- عفونت ریه
- تنگی نفس
- عفونت چشم
- تاری دید
- دردهای مزمن چشمی
- التهاب مغزی
- تشنج
- کما
- احساس سبکی سر و گیجی
تشخیص عفونت توکسوپلاسموز به چه شکلی انجام می‌شود؟
بدلیل شباهت علائم این عفونت با آنفولانزا و شباهت آن با سرماخوردگی، تشخیص آن فقط به وسیله انام آزمایش خون و بررسی آنتی‌ژن‌های موثر در بیماری ممکن است. اگر آزمایش آنتی بادی‌های تجویز شده مثبت باشد، پزشک برای اطمینان از ابتلا به عفونت توکسوپلاسموز آزمایش‌های تکمیلی برای اطمینان تجویز می‌شود.
ابتلا به این عفونت در دوران بارداری نیاز به مراقبت‌های بیشتری دارد. با انجام سونوگرافی و آزمایش‌های ژنتیکی امکان ابتلای جنین به این بیماری را بررسی می‌کنند. اگر شرایط بارداری مادر مناسب نباشد و امکان انتقال عفونت به جنین وجود داشته باشد، با توجه به سن حاملگی و شرایط جنین ممکن است پزشک گزینه سقط جنین را مطرح کند. در صورت ادامه بارداری نیز آنتی‌بیوتیک‌های قوی برای مادر باردار تجویز می‌شود.
روش درمان عفونت توکسوپلاسموز چگونه است؟
همانطور که قبلا گفته شد بیماری عفونت توکسوپلاسموز در بسیاری از افراد بدون هیچ علائمی است، به همین دلیل نیازی به درمان نیست و فرد مشکوک به بیماری خودش درمان می‌شود. اما در افرادی که علائم خفیف تا شدید دارند می‌توان با تجویز آنتی‌بیوتیک به کنترل بیماری کمک کرد. در صورتی که توکسوپلاسموز اندام‌های داخلی بدن بیمار و چشم‌ها را درگیر کند، کنترل علائم و بیماری با تجویز پیریمتامین، داراپریم و سولفادیازین امکان‌پذیر است.
روش های پیشگیری از ابتلا به عفونت توکسوپلاسموز چیست؟
بدلیل آنکه بیماری توکسوپلاسموز یک بیماری انگلی است، رعایت برخی نکات می‌تواند به شما در پیشگیری از ابتلای به آن محافظت کند.
- شستن کامل و ضدعفونی تمام ظروفی که با گوشت خام در ارتباط بوده‌اند.
- شستشوی کامل تمامی محصولاتی که به تازگی خریداری شده‌اند.
- پختن کامل گوشت و مطمئن شدن از نبودن کوچک‌ترین خامی در آن
- استفاده از دستکش و جلوگیری از تماس مستقیم دست با مدفوع گربه آلوده
- شستن کامل و ضدعفونی کردن دست‌هایتان پس از تمیز کردن جای گربه
- جلوگیری از تماس با گربه و مدفوع آن به ویژه در دوران بارداری
نتیجه گیری
توکسوپلاسموز یک بیماری انگلی است که در برخی افراد ممکن است ایجاد شود. این بیماری علائم عجیبی ندارد و علائم آن مانند آنفولانزا و سرماخوردگی است که در بسیاری از موارد بدون نیاز به دارو درمان می‌شود. در این مقاله علت ابتلا به بیماری توکسوپلاسموز توضیح داده شد و روش‌های پیشگیری و درمان کاملا توضیح داده شد.
